Bir aracı oluşturan binlerce parça vardır. Bu parçaların her birisi araç için kritik önem taşımaktadır. Sağlıklı ve güvenlikli bir yolculuk için aracın bu parçalarının kontrolü yapılmış ve sağlam olması çok önemlidir. Bunlardan birisi de süspansiyon sistemidir ve aracın trafik içinde sağlıklı ve güvenlikli bir şekilde ilerlemesi için kritik önem taşır. Bu yazımız da süspansiyon nedir, süspansiyon nasıl çalışır ve görevleri nelerdir sorularını yanıtlayacağız.
Özetle, aracınızın süspansiyon sistemi, yaylar ve amortisörler gibi şok emici bileşenlerden oluşan koruyucu bir kafestir. Arabanızın süspansiyonu, çeşitli yol tümseklerinden ve diğer kinetik etkilerden gelen enerjiyi emerek yolculuğunuzun güvenli ve akıcı olmasını sağlamaya yardımcı olur. Ayrıca, lastik sürtünmesini artırarak lastiklerinizin yol ile temas halinde kalmasına yardımcı olur.
Yoldan gelen her türlü rahatsız edici ve aracı tehlikeye atıcı darbeyi emmeyi sağlar. Bozulduğu durumlarda yoldan gelebilecek her türlü kinetik etkiyi doğrudan ileteceği için araç sağlığı ve trafik güvenliğini tehlikeye atacaktır.
Bu bir tümsek olabilir veya bir taş, tekerler bir engelle karşılaştıkları zaman darbenin tersine doğru (genellikle yukarı) doğru hareket eder. Tekerlerin bu hareketi süspansiyona iletir ve hareket yumuşatılır. Tekerin esnemesi sağlanarak harekete uygun bir tepkime yapmasına neden olur. Sarsıntı ve darbe bu duruma bağlı olarak hissedilmez. Çalışma prensibi genellikle "fırlatma sistemi prensibi" ile çalışır. Amortisörler darbeleri emer, kinetik enerji arabanızın kabinine (en azından aynı derecede) iletmek yerine amortisörler boyunca hareket eder. Bu arada, süspansiyonunuza bağlı yaylar esner ve kinetik enerjinin dağılımını kontrol etmek için genişler. Ayrıca aracınızın süspansiyonunun çok fazla aşağı yukarı zıplamasını da engellerler.
Süspansiyon sistemleri, aracınızın lastikleri ile yol arasındaki sürtünmeyi en üst düzeye çıkarır. Sürtünmeyi en üst düzeye çıkararak aracınızı daha dengeli bir şekilde yönlendirebilir ve daha rahat yol tutuşu yaşayabilirsiniz. Lastiklerinizin yol ile teması ne kadar fazla olursa, aracınızı o kadar güvenli ve emniyetli bir şekilde kullanabilirsiniz.
Arabanızın süspansiyon sistemi de ek konfor sağlar. Tümsekler gibi yol kusurlarından kabininize aktarılan kinetik enerjiyi sınırlayarak, çok daha az zıplarsınız ve yolcularınız da daha yumuşak bir sürüşün keyfini çıkarır.
Ayrıca, süspansiyon sistemleri aracınızın ömrünü ve dayanıklılığını artırmaya yardımcı olabilir. Yoldaki tümseklerden ve çukurlardan ne kadar enerji aktarılacağını sınırlayarak, aracınızın bileşenlerine zaman içinde daha çok koruyacaktır. Bu nedenle aracınızın diğer bileşenleri daha uzun ömürlü olacaktır.
Bazı araçlarda bu sayı artabilir fakat standart olarak toplam 6 parçadan oluşur. Bunlar sırasıyla yaylar, amortisör, denge çubukları, kolar, rotiller.
Yaylar: Tekerden gelen darbelerin emilmesini sağlar. Darbeleri emerek tekerleğin yolda şekil almasını sağlar. Aracın yol tutuşunu belirleyen yaylar, virajlarda ve fren yapılması durumunda aracın ağırlığını amortisör ile birlikte dengeler. Yayların türleri araçlardan araca değişebilir.
Amortisör: Yayların hareket esnasında hareketin dengesini sağlamakla görevli parçalardır. Yaylardan gelen hareketleri emerek (fırlatma sistemi prensibi) kuvvete ters etki yapar.
Denge Çubukları: Stabilizatör olarak da bilinen denge çubukları, araçların virajlar da savrulmasını engeller.
Kollar: Diğer adı askı sistemidir. Amortisörü ve yayları şasiye bağlan kollar, tekerleklerin yola düz basmasına yardımcı olur.
Rotiller: Rotiller, aks kısmını salıncak parçalarına bağlamakla görevlidir. Engebeli yollarda aksı yukarıya doğru iterek bağlantıyı koruyan rotilledir.
Sonuç olarak, aracınızın süspansiyon sistemi, aracınıza her bindiğinizde güvenli bir sürüş sağlamak için gereken çok sayıda önemli bileşenden yalnızca biridir. Süspansiyonlar olmadan, araçlar en iyi ihtimalle engebeli ve daha da kötüsü tehlikeli olacaktır.